Dù bạn gọi đó là sự nhạy bén kinh doanh, hiểu về kinh doanh, phát triển tư duy doanh nghiệp, hay suy nghĩ như một chủ sở hữu, không có gì quan trọng hơn việc có những nhà lãnh đạo hiểu tường tận về cách hoạt động của doanh nghiệp của mình để đạt được thành công. Những nhà lãnh đạo của bạn cần phải biết điều gì làm cho doanh nghiệp của họ hoạt động: nơi nó vượt trội (và nơi nó có thể có điểm yếu), làm thế nào để vượt qua sự cạnh tranh (và làm thế nào để bị đánh bại), làm thế nào để kiếm tiền, những gì đang diễn ra trong môi trường bên ngoài và mối liên hệ giữa chiến lược và kết quả của doanh nghiệp.

Yêu cầu quan trọng và luôn tồn tại

Hiểu rõ về kinh doanh là một yêu cầu quan trọng và vẫn luôn tồn tại. Như nhà tư tưởng kinh doanh nổi tiếng Ram Charan đã viết vào năm 2006, “kết nối một đánh giá sâu sắc về cảnh quan kinh doanh bên ngoài với nhận thức sắc bén về cách kiếm tiền – sau đó thực hiện chiến lược để cung cấp các kết quả mong muốn” là một nghệ thuật. “Không có khía cạnh nào của kỹ năng quản lý,” ông viết, “quan trọng hơn điều này.”

Mặc dù việc hiểu biết về kinh doanh ở mức độ này đã lâu được coi là cần thiết ở các cấp bậc cao nhất của một tổ chức, nhưng theo thời gian, nó đã trở thành một yêu cầu đối với các nhà lãnh đạo ở mọi cấp bậc.

Tại sao loại suy nghĩ này lại quan trọng đến vậy? Tại sao nó lại quan trọng đến vậy trong cả tổ chức và không chỉ ở cấp cao nhất? Môi trường kinh doanh đã trở nên phức tạp, nhanh chóng và thay đổi liên tục đến mức việc ra quyết định ngày càng được phân tán xuống các cấp dưới trong tổ chức. Không có thời gian để chờ đợi quyết định được đưa ra ở cấp cao nhất và lan truyền xuống; tổ chức không thể chấp nhận quyết định ở bất kỳ cấp độ nào diễn ra một cách tự phát.

Những người ra quyết định ở cả mức chiến lược cao nhất và mức chiến thuật hàng ngày cần phải được trang bị đầy đủ chiến lược, cơ sở thị trường và kiến thức tài chính. Và, nghiên cứu của Cơ quan Tình báo Kinh tế đã phát hiện ra rằng hơn 65% những nhà lãnh đạo được khảo sát đồng ý rằng sự thiếu hiểu biết về kinh doanh là yếu tố cơ bản hạn chế khả năng của tổ chức nhận ra các mục tiêu chiến lược.

Các điều căn bản để hiểu rõ về doanh nghiệp

Để hiểu rõ về kinh doanh, cần tập trung vào ba yếu tố cơ bản: hiểu chiến lược của tổ chức, hướng tới thị trường, và kiến thức tài chính. Yếu tố đầu tiên – hiểu chiến lược – có nghĩa là đảm bảo rằng những nhà lãnh đạo của bạn hiểu được cách công ty của mình dự định tạo ra và thu được giá trị, và sử dụng hiểu biết này để bổ trợ quyết định hàng ngày. Đó là một cách quan trọng mà họ có thể hỗ trợ các mục tiêu của tổ chức của bạn.  Định hướng tới thị trường yêu cầu nhận thức về lý do tại sao khách hàng của bạn đưa ra các lựa chọn của họ. Điều này cũng yêu cầu tư duy về tương lai: Để ý đến môi trường kinh doanh mà bạn đang vận hành, tìm kiếm cơ hội mới và đóng góp vào chiến lược của tổ chức. Kiến thức tài chính cho phép những nhà lãnh đạo của bạn đưa ra các quyết định có ý nghĩa từ quan điểm tài chính. (Chiến thắng thỏa thuận lớn đó có phải là một chiến thắng thực sự nếu chi phí để thực hiện nó vượt quá doanh thu?)

Trả lời 3 câu hỏi chủ chốt

Việc hiểu biết về kinh doanh cung cấp cho những nhà lãnh đạo những nền tảng cần thiết để trả lời ba câu hỏi chính.

Điều gì làm cho doanh nghiệp của bạn phát triển?

Làm thế nào để bạn biết xem doanh nghiệp của bạn đang phát triển?

Doanh nghiệp của bạn hoạt động như thế nào (mô hình kinh doanh của nó) và làm thế nào để nó hoạt động thành công trên thị trường (chiến lược của nó)?

Điều gì giúp doanh nghiệp phát triển?

Để một tổ chức phát triển, Ram Charan đã xác định bốn khối xây dựng cần thiết để giúp tổ chức phát triển: làm tốt hơn đối thủ cạnh tranh khi đáp ứng nhu cầu của khách hàng; tạo ra tiền mặt; sản xuất lợi nhuận xứng đáng; và phát triển lợi nhuận một cách bền vững. Những nhà lãnh đạo của bạn phải hiểu không chỉ cách các khối xây dựng này hoạt động độc lập, mà còn cách chúng liên quan đến nhau. Có thể có những lúc khi tổ chức của bạn có thể tạm thời hy sinh một trong các khối xây dựng để đạt được mục tiêu dài hạn. Nhưng sự bền vững trong dài hạn đòi hỏi tất cả bốn khối xây dựng phải đứng vững.

Bằng cách nào bạn cho rằng doanh nghiệp của bạn đang phát triển?

Mọi nhà lãnh đạo đều nên có khả năng đọc và giải thích các báo cáo tài chính cơ bản: báo cáo lợi nhuận và lỗ, bảng cân đối kế toán và dòng tiền. Điều này có thể khiến bạn cảm thấy bị áp lực ban đầu, nhưng thực sự không yêu cầu bất kỳ phép thuật thần kỳ nào. Nó chỉ đòi hỏi sự cởi mở để nghiêm cứu sâu các con số, phát triển sự quen thuộc cơ bản với các thuật ngữ tài chính quan trọng, và chú ý đến các chỉ số chính cho tổ chức của bạn – và hệ quả của chúng nếu các chỉ số này không đạt được mục tiêu.

Công ty của bạn hoạt động như thế nào – và làm thế nào để nó vận hành thành công?

Trang bị những nhà lãnh đạo của bạn với hiểu biết về cách kinh doanh hoạt động và cách nó sẽ thành công sẽ giúp họ đưa ra các quyết định tốt hơn. Điều này có nghĩa là có thể trả lời các câu hỏi quan trọng như: Khách hàng là ai? Điều gì quan trọng với họ? Làm thế nào để chúng ta tăng giá trị tổng thể mà tổ chức của chúng ta tạo ra và thu được? Chiến lược nào sẽ giúp công ty của chúng ta làm điều này tốt hơn đối thủ cạnh tranh?

Chiến thắng của tổ chức – và của cá nhân

Sở hữu những nhà lãnh đạo ở mọi cấp bậc có kiến thức về kinh doanh và khả năng đưa ra quyết định tốt hơn là một chiến thắng rõ ràng cho một tổ chức. Điều này cũng là một chiến thắng cho người lãnh đạo cá nhân. Biết cách tổ chức thực sự hoạt động và sử dụng kiến thức này để giúp đưa ra quyết định tốt hơn tăng cường sự kết nối và hài lòng trong công việc.

Và nói chuyện bằng ngôn ngữ chung của kinh doanh – chiến lược, hướng tới thị trường và kiến thức tài chính – cũng là một cách cải thiện sự nghiệp không kém so với có kiến thức chuyên môn vững vàng.

Dù bạn sử dụng thuật ngữ nào để chỉ ra nó, kiến thức về kinh doanh là một năng lực quan trọng trong hồ sơ năng lực của mọi nhà lãnh đạo.

CC Việt Nam